Kontracepcija

Pod pojmom kontracepcija podrazumevaju se sve tehnike i sredstva koja se koriste u svrhu sprečavanja neželjene trudnoće.

Nakon sistematskog ginekološkog pregleda, dobro uzete anamneze, preporčuje se najefikasnija metoda koja će zadovoljiti oba partnera i neće opteretiti ničije zdravlje.

Metode kontracepcije:

• Prirodne-tradicionalne
• Hormonska kontracepcija
• Hemijska kontracepcija
• Intrauterini uložak- spirala
• Mehanička kontracepcija

Prirodne metode

PLODNI DANI - U toku menstrualnog ciklusa vjerovatnoća da se desi trudnoća je najveća u periovulatornom periodu. Važno je znati prosječnu dužinu menstrualnog ciklusa. Za žene koje nemaju ustaljen ciklus teško je izračunati plodne dane.

Do kritičnog dana dolazimo kada od prvog dana menstrualnog krvarenja unazad oduzmemo 14 dana.

Sa uzdržavanjem od odnosa treba početi 3 dana prije i 3 dana posle izračunatog datuma. Ovaj metod kontracepcije nije najpouzdaniji.

MJERENJE BAZALNE TEMPERATURE - Bazalna temperatura žene je temperatura tijela nakon spavanja i prije ustajanja. Ovulacija ide sa skokom temperature od 0.2 do 0.5 stepeni. Apstinenciju treba sprovesti tri dana nakon skoka temperature.

METODA CERVIKALNE SLUZI - Cervikalna sluz je u dane ovulacije obilnija, prozirna.

COITUS INTERRUPTUS (PREKINUT SNOŠAJ) - Prekinuti odnos prije ejakulacije. Ovo zahtijeva  samokontrolu i motivaciju partnera.

HORMONALNA METODA - Hormonska kontraceptivna sredstva (pilule) su kombinacija sintetskih polnih hormona (estrogena i progesterona), koji djelujući na menstrualni ciklus sprečavaju ovulaciju. Danas su oralni hormonski kontraceptivi niskodozažni sa minimalnim neželjenim dejstvima. U toku terapije menstrualni ciklus je uredan, oskudnije i bezbolnijo krvarenje. U toku terapije redji su upalni procesi u maloj karlici i tumorske promjene na jajnicima. Po prestanku uzimanja pilula ovulacija se ponovo uspostavlja.

Kontraindikovane su kod žena koje puše, imaju kardiovaskularne bolesti, cerebrovaskularne bolesti, bolesti i tumore jetre, poremećaj koagulacije...

PILULA ZA DAN POSLE - Koristi se u slučaju nezaštićenog seksualnog odnosa. Uzima se jedna tableta najkasnije od 72h od rizičnog odnosa. Ovu metodu ne treba zloupotrebljavati.

HEMIJSKE METODE (SPERMICIDI) - Vaginalne kreme, gelovi i tablete sadže supstancu nonoxynol, koja ubija spermatozoide odmah po ejakulaciji. Stavljaju se vaginalno prije svakog odnosa. Ova metoda nije sasvim pouzdana.

IUU - SPIRALA -  Intrauterini uložak je u obliku slova “T”, koji unutar materice postavlja ginekolog. Postoje spirale sa dodatkom metala (bakar, srebro ili zlato) ili hormona progesteron (Mirena). Ova metoda pruža visoki stepen zaštite i nosi se do 5 godina i duže. Dugotrajno nošenje spirale može izazvati upalne procese, krvarenje, a nosi i rizik od maligniteta.

MEHANIČKE METODE - to su fizička sredstva koja sprečavaju prodor spermatozoida. Medju njima se nalaze dijafragma, cervikalna kapa, sundjeri i kondomi. Kondomi su najčešće korišćeno kontraceptivno sredstvo. Ako se pravilno koriste predstavljaju zaštitu od 98%. Pored zaštite od trudnoće pružaju zaštitu i od seksualno prenosivih bolesti.

Izvor: Ginekološko akušerska ordinacija i Specijalistička ambulanta za radiološku diagnostiku HERA - Podgorica